प्रस्तावना
भारत म्हणजे शेतीप्रधान देश. आजही आपल्या देशातील ६०% पेक्षा जास्त लोकसंख्या शेतीवर अवलंबून आहे. पण पावसाचे चढ-उतार, उत्पादन खर्च, बाजारभावातील चढउतार यामुळे शेतकऱ्यांना अडचणींचा सामना करावा लागतो. हे लक्षात घेऊन केंद्र सरकारने २०२५ मध्ये अनेक नवी योजना सुरू केल्या आहेत. या योजनांमुळे शेतकऱ्यांना जास्त उत्पादन, चांगला बाजारभाव, पर्यावरणपूरक शेती आणि सुरक्षितता मिळणार आहे.
१. 🌱 नैसर्गिक शेती अभियान
- सरकारने ₹2,481 कोटींचा मोठा निधी जाहीर केला आहे.
- उद्दिष्ट: रासायनिक खतांचा वापर कमी करून नैसर्गिक शेतीला चालना देणे.
- फायदा: खर्च कमी, जमिनीची सुपीकता टिकून राहील आणि पीक सुरक्षित राहील.
- लक्ष्य: १ कोटी शेतकरी आणि ७.५ लाख हेक्टर जमिनीवर ही योजना राबवली जाणार.
२. 🌾 पीएम धन-धान्य कृषी योजना
- ही योजना देशातील १०० जिल्ह्यांत सुरू होणार आहे.
- यात ११ मंत्रालयांच्या ३६ योजना एकत्र करून शेतीत सुधारणा केली जाणार.
- शेतकऱ्यांना सिंचन, बियाणे, बाजारपेठ, प्रक्रिया, पायाभूत सुविधा अशा सर्व बाबींचा फायदा एका योजनेत मिळेल.
- ही योजना ६ वर्षं चालणार असून शेतकऱ्यांना दीर्घकालीन लाभ होईल.
३. 🏗️ कृषी पायाभूत सुविधा निधी (AIF)
- शेतीत थंडी साठवण, वेअरहाउस, प्रक्रिया यंत्रणा उभारण्यासाठी अर्थसहाय्य.
- शेतकरी गट, सहकारी संस्था, FPO यांना प्रोत्साहन.
- उत्पादन थेट बाजारात पोहोचवणे सोपे होणार.
४. 🌾 पिक विमा – प्रधानमंत्री फसल बीमा योजना
- शेतकऱ्यांचे पिक नैसर्गिक आपत्ती, कीड, रोगामुळे खराब झाले तर भरपाई.
- कमी प्रीमियम, जास्त संरक्षण.
- विम्यामुळे शेतकरी आर्थिकदृष्ट्या सुरक्षित होतील.
५. ☀️ पीएम-कुसुम योजना (सौर पंप)
- विजेऐवजी सौरऊर्जा वापरून पाणी पंप चालवण्याची सुविधा.
- सरकारकडून ६०% सबसिडी, ३०% कर्ज आणि १०% शेतकऱ्यांचा वाटा.
- यामुळे वीज खर्च कमी होईल आणि शेतकरी ऊर्जा-स्वावलंबी होतील.
६. 🍯 राष्ट्रीय मधमाशी पालन व मध मिशन (NBHM)
- बजेट: ₹370 कोटी (2023–26)
- उद्दिष्ट: मध उत्पादन, निर्यात वाढवणे, ग्रामीण महिलांना रोजगार.
- 2025 मध्येच भारतात 1.42 लाख टन मध उत्पादन झाले असून मोठ्या प्रमाणात परदेशात निर्यात.
- शेतकऱ्यांना अतिरिक्त उत्पन्नाचा स्रोत.
७. 🏭 अन्न प्रक्रिया पार्क
- केरळमध्ये Food Processing Park सुरू करण्यास मंजुरी.
- स्थानिक शेतकऱ्यांचे धान्य, फळे, भाजी थेट प्रक्रियेत जाऊन थेट बाजारात विक्री होणार.
- “Farm to Home” मॉडेलमुळे शेतकऱ्यांना जास्त भाव आणि हमीदार बाजारपेठ मिळेल.
📊 एका नजरेत – शेतकऱ्यांसाठी २०२५ च्या योजना
योजना | प्रमुख लाभ |
---|---|
नैसर्गिक शेती मिशन | पर्यावरणपूरक शेती, खर्च कमी |
पीएम धन-धान्य योजना | सर्व सुविधा एका छताखाली |
AIF निधी | वेअरहाउस, प्रक्रिया सुविधा |
फसल बीमा योजना | पिकाचे संरक्षण, आर्थिक सुरक्षितता |
पीएम-कुसुम योजना | सौर पंप, वीज खर्च कमी |
मध मिशन | अतिरिक्त उत्पन्न, रोजगार |
अन्न प्रक्रिया पार्क | थेट बाजारपेठ, जास्त नफा |
निष्कर्ष
२०२५ मधील या योजनांमुळे भारतीय शेतकरी नवे तंत्रज्ञान, नैसर्गिक शेती, ऊर्जा स्वावलंबन आणि बाजाराशी थेट जोडला जाणार आहे. सरकारचा उद्देश शेतकऱ्यांचे उत्पन्न वाढवणे आणि त्यांना आधुनिक शेतीसाठी सक्षम करणे आहे.
👉 त्यामुळे प्रत्येक शेतकऱ्याने या योजनांची माहिती घेऊन त्याचा लाभ घ्यावा.
📌 तुम्हाला हा लेख कसा वाटला? खाली कॉमेंटमध्ये नक्की कळवा आणि अशाच आणखी अपडेटसाठी आमच्या वेबसाइटला भेट देत राहा – www.majhamahanews.in
0 $type={blogger}:
टिप्पणी पोस्ट करा