सोसायटीतील फ्लॅटचाही आता सातबारा – फ्लॅटसाठी 'व्हर्टिकल सातबारा' म्हणजे काय?
🔹 प्रस्तावना:
आपण महाराष्ट्रात जमीन किंवा शेती खरेदी केली की त्या जमिनीची माहिती 'सातबारा उतारा' (7/12 Extract) या दस्तावेजामध्ये असते, जो महसूल खात्याद्वारे दिला जातो. पण, फ्लॅटसारख्या मल्टीस्टोरी इमारतींमध्ये राहणाऱ्या लोकांचा या दस्तावेजात काहीच उल्लेख नसायचा.
आता सरकारने यामध्ये महत्त्वाचा बदल केला आहे – ‘व्हर्टिकल सातबारा’ ही नवीन संकल्पना अमलात आणली आहे.
🔹 व्हर्टिकल सातबारा म्हणजे काय?
‘व्हर्टिकल सातबारा’ म्हणजेच इमारतीतील प्रत्येक फ्लॅटचा स्वतंत्र सातबारा उतारा.
म्हणजेच, जसे जमिनीला 7/12 उतारा असतो, तसेच आता फ्लॅटला देखील एक स्वतंत्र डिजिटल सातबारा दिला जाईल, ज्यावर त्या फ्लॅटची मालमत्ता, क्षेत्रफळ, मालकाचे नाव, इमारतीचे सर्वे नंबर आदी माहिती नमूद असेल.
🔹 या निर्णयामागील उद्देश:
- मालमत्ता हक्क स्पष्ट करणे:- आता फ्लॅटचा मालक कोण आहे हे महसूल नोंदणीत स्पष्टपणे दिसून येईल.
- प्रामाणिक व्यवहाराला चालना देणे:- बोगस दस्तऐवज, दुहेरी विक्री, फसवणूक याला आळा बसेल.
- सोसायट्यांची प्रशासकीय प्रक्रिया सुलभ करणे:- प्रॉपर्टी टॅक्स, नोंदणी, वारसाहक्क, वाद यासाठी स्वतंत्र ओळख मिळेल.
- डिजिटल रेकॉर्ड सिस्टीममध्ये सुधारणा:- सर्व मालमत्तेचा सेंट्रलाइज्ड डिजिटल डाटाबेस तयार होईल.
🔹 कसे काम करतो व्हर्टिकल सातबारा?
- प्रत्येक फ्लॅटसाठी एक युनिक "गट नंबर + फ्लॅट नंबर" आधारित ओळख निर्माण केली जाते.
- हे नोंदणी कार्यालय, महसूल खाते आणि नगरपालिका यांच्यात समन्वयाने होत आहे.
- हे सर्व भूमी अभिलेख खात्याच्या डिजिटल प्रणालीमध्ये संलग्न केले जाते.
🔹 यामुळे नागरिकांना काय फायदे होणार?
✅ फ्लॅट मालमत्तेचा स्पष्ट दस्तऐवज मिळेल
✅ बँकेतून लोन घेणे सोपे होईल
✅ फ्लॅटचा विक्री व्यवहार पारदर्शक बनेल
✅ प्रॉपर्टी टॅक्स / वारसाहक्क प्रक्रिया सुलभ होईल
✅ सोसायटीचे रेकॉर्ड अद्ययावत होऊ शकतील
🔹 काय लागेल ‘व्हर्टिकल सातबारा’ साठी?
- फ्लॅटची नोंदणी झालेला सेल डीड
- सोसायटीचा OC (Occupancy Certificate)
- बिल्डरकडून किंवा सोसायटीकडून लेआउट प्लॅन
- मालकाचा KYC
- ऑनलाईन अर्ज महसूल खात्याच्या वेबसाइटवरून (e-Mojani, Mahabhulekh इ.)
🔹 सुरुवात कुठून झाली?
महाराष्ट्र शासनाने प्रथम पुणे, ठाणे, मुंबई उपनगर, नवी मुंबई आणि औरंगाबाद या शहरांमध्ये पायलट प्रोजेक्ट म्हणून सुरूवात केली आहे. लवकरच हा उपक्रम संपूर्ण राज्यभर लागू होणार आहे.
🔹 निष्कर्ष:
‘व्हर्टिकल सातबारा’ ही संकल्पना शहरी भारतात एक ऐतिहासिक पाऊल आहे. यामुळे केवळ फ्लॅटमालकांना त्यांच्या मालकीचे अधिकृत दस्तऐवज मिळणार नाहीत, तर भविष्यातील प्रॉपर्टी वाद, ट्रान्सफर, कर्ज प्रक्रिया या सर्व गोष्टी अधिक सुलभ, पारदर्शक आणि सुरक्षित होतील.
📌 महत्त्वाची टीप:
व्हर्टिकल सातबारा मिळवण्यासाठी अजूनही काही गोष्टी कार्यान्वयनात आहेत, त्यामुळे स्थानिक महसूल विभागाशी संपर्क साधून प्रक्रिया समजून घेणे अधिक योग्य ठरेल.
"आपण हा लेख वाचल्याबद्दल मनःपूर्वक धन्यवाद! लेखाविषयी आपला अभिप्राय आम्हाला नक्की कळवा. तुमच्या प्रतिक्रिया आमच्यासाठी मौल्यवान आहेत आणि त्या भविष्यातील लिखाण अधिक प्रभावी बनवण्यास मदत करतील."

0 $type={blogger}:
टिप्पणी पोस्ट करा