भारताचा अंतराळात ऐतिहासिक क्षण
२०२५ साली भारताने एक ऐतिहासिक टप्पा पार केला. शुभांशु शुक्ला, भारतीय वायुदलातील ग्रुप कॅप्टन, यांनी अंतराळात यशस्वी प्रवास करून भारताचे नाव पुन्हा एकदा आंतरराष्ट्रीय स्तरावर उजळवले. राकेश शर्मा यांच्यानंतर अंतराळात गेलेले ते दुसरे भारतीय बनले आहेत.
शुभांशु शुक्ला यांचा परिचय
- पूर्ण नाव: ग्रुप कॅप्टन शुभांशु शुक्ला
- जन्म: १० ऑक्टोबर १९८५, लखनऊ, उत्तर प्रदेश
- शिक्षण: भारतीय हवाई दल अकॅडमीमध्ये प्रशिक्षण
- सेवा: २००६ पासून भारतीय वायुदलात कार्यरत
- विशेष अनुभव: विविध लढाऊ विमानांचे २००० तासांहून अधिक उड्डाण अनुभव
अंतराळ प्रवास: Axiom Mission 4
मोहिमेची सुरुवात:
२५ जून २०२५ रोजी, शुभांशु शुक्ला हे SpaceX Falcon 9 रॉकेटद्वारे पृथ्वीपासून झेपावले. या मोहिमेचा उद्देश आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानक (ISS) ला भेट देणे हा होता.
त्यांची भूमिका:
Axiom Mission-4 मध्ये शुभांशु हे पायलट म्हणून सहभागी होते. त्यांच्या सोबत अमेरिकन अंतराळवीर पॅगी व्हिटसन (कमांडर), पोलंडचे स्लावोश आणि हंगेरीचे टिबोर होते.
जागतिक व्यासपीठावर भारत:
शुभांशु शुक्ला हे ISS वर पोहोचणारे पहिले भारतीय बनले. या आधी राकेश शर्मा यांनी १९८४ मध्ये रशियन Soyuz मोहिमेने अंतराळ प्रवास केला होता, परंतु शुभांशु हे खाजगी भागीदारीतून आणि आधुनिक मिशनचा भाग म्हणून अंतराळात गेलेले पहिले भारतीय आहेत.
ते अंतराळात कसे गेले?
शुभांशु शुक्ला यांनी २५ जून २०२५ रोजी स्पेसएक्सच्या फाल्कन-९ रॉकेटमधून झेप घेतली आणि ड्रॅगन स्पेसक्राफ्टद्वारे आंतरराष्ट्रीय अंतराळ स्थानकाकडे (ISS) प्रस्थान केलं. ही मोहीम Axiom-4 या खासगी अंतराळ कार्यक्रमाचा भाग होती, ज्यात भारत, पोलंड आणि हंगेरीचे अंतराळवीर सहभागी होते.
शुभांशु शुक्ला हे भारतीय हवाई दलाचे ग्रुप कॅप्टन असून त्यांनी लढाऊ वैमानिक ते चाचणी वैमानिक असा थरारक प्रवास केला आहे. त्यांच्या उत्कृष्ट प्रशिक्षणामुळे आणि अनुभवामुळे त्यांची निवड भारताच्या मानवी अंतराळ मोहिमेसाठी झाली. त्यांनी ASTE, बेंगळुरू येथे कठोर प्रशिक्षण घेतलं आणि त्यानंतर या ऐतिहासिक मोहिमेसाठी सज्ज झाले.
या मोहिमेने भारताच्या अंतराळ इतिहासात एक नवा अध्याय लिहिला—राकेश शर्मा यांच्या १९८४ मधील मोहिमेनंतर ४१ वर्षांनी भारताचा पुन्हा एक अंतराळवीर ISS वर पोहोचला.
त्यांनी अंतराळात जाताना ‘स्वदेस’ चित्रपटातील "यूँ ही चला चल राही" हे गाणं ऐकून एक भावनिक आणि प्रेरणादायी क्षणही निर्माण केला होता.
काय शिकलो अंतराळात?
या मिशनमध्ये शुभांशु यांनी मायक्रोग्रॅव्हिटीमध्ये जैविक प्रयोग केले. हे प्रयोग भविष्यातील दीर्घकालीन अंतराळ प्रवासासाठी महत्त्वाचे ठरणार आहेत.
कुटुंब आणि भावनिक पैलू
शुभांशु यांचे कुटुंब लखनऊ येथे राहते. त्यांच्या आई-वडिलांनी आणि पत्नीने या यशाचा आनंद गगनात मावेनासा केला. मोहिमेपूर्वी त्यांनी आपल्या पत्नी व आईसाठी सोशल मीडियावर एक भावनिक संदेश लिहून अनेकांना अश्रू ढाळायला भाग पाडले.
“माझी झेप केवळ माझी नाही, ती संपूर्ण भारताची आहे.” – शुभांशु शुक्ला
भारतासाठी अभिमानाचा क्षण
या मिशननंतर भारताच्या अंतराळ कार्यक्रमास नवे बळ मिळाले आहे. ISRO, NASA आणि SpaceX यांच्या सहकार्याने ही मोहिम यशस्वी झाली. देशातील तरुण पिढीसाठी हे एक प्रेरणादायी उदाहरण ठरले आहे.
पुढील पाऊल: गगनयान मिशन?
शुभांशु शुक्ला हे ISRO च्या ‘गगनयान’ मानव मिशनसाठीही प्रमुख उमेदवार मानले जात आहेत. २०२७ मध्ये होणाऱ्या या पहिल्या भारतीय मानवयुक्त मिशनमध्ये त्यांचा सहभाग अपेक्षित आहे.
निष्कर्ष
शुभांशु शुक्ला यांचा अंतराळ प्रवास केवळ एक वैज्ञानिक कामगिरी नाही, तर तो भारताच्या अंतराळ क्षेत्रातील स्वप्नांना गती देणारा ऐतिहासिक क्षण आहे. त्यांच्या धाडसाने आणि समर्पणाने अनेक तरुणांना नव्या दिशेने प्रेरणा मिळेल.
"आपण हा लेख वाचल्याबद्दल मनःपूर्वक धन्यवाद! लेखाविषयी आपला अभिप्राय आम्हाला नक्की कळवा. तुमच्या प्रतिक्रिया आमच्यासाठी मौल्यवान आहेत आणि त्या भविष्यातील लिखाण अधिक प्रभावी बनवण्यास मदत करतील."
Soratemplates is a blogger resources site is a provider of high quality blogger template with premium looking layout and robust design
0 $type={blogger}:
टिप्पणी पोस्ट करा